Facebook Interview (FBI): Wikang Pambata

Panayam sa akin via Facebook chat ni Louis Arceo, mag-aaral ng School of Economics, UP Diliman.

Hinggil sa Wikang Pambata

Mykel Andrada

Setyembre 18, 2013

 

1. Bilang isang propesor ng wika at literatura, ano po ang wikang pambata at kahalagahan niyo sa mga bata, sa mga guro at sa atin?

Maaari nating sagutin ito sa dalawang antas. Una, mayroong wika ang mga bata. Ibig sabihin, ito ang wika na ginagamit ng mga bata, sa kanilang paglalaro, pag-aaral, pakikipagkuwentuhan, sa lahat ng kanilang ginagawa. Ikalawa, mayroong wikang pambata na likha naman ng matatanda, ng akademiya o paaralan, ng gobyerno. Sa totoo lang, tao ang lumilikha at nagpapaunlad ng wika — pambata man iyan o pangmatanda. Mahalaga ang paglikha ng wikang pambata para maging maayos ang pakikipagkomunikasyon sa mga bata. Pero hindi ito nangangahulugan na ang wikang pambata ay likha lang ng matatanda at ng akademiya. Ito ay nakasalalay at nakabatay rin sa wika mismo ng mga bata. Dapat ay gamay o maalam tayo sa pakikipag-usap at pakikipagkomunikasyon sa mga bata dahil ito ang wastong paraan para makapagbigay ng impormasyon sa kanila, para makapagtalakayan sa kanila, at para makuha ang kanilang palagay, paninging, sentimiyento, maging ang kanilang mga desisyon.

2. Maaari mo po bang bigyan ng linaw ang terminong “wikang panturo” at “wikang pagkatuto”?

Ang wikang panturo ay wikang ginagamit ng guro at ng mga nasa akademiya para sa kanilang pagtuturo sa loob ng silid-aralan at paaralan. Kasama rin rito ang wikang ginagamit sa mga libro, gayundin ang wikang ginagamit sa mga pagsusulit, exams, instructions para sa mga gawain at pananaliksik.

Ang wika ng pagkatuto naman ay ang wikang ginagamit ng mag-aaral sa kaniyang pakikipagtalastasan sa loob ng akademiya o paaralan, sa mga guro at kaklase, sa kaniyang pagbabasa. Minsan, hindi angkop ang wikang panturo ng guro sa wika ng pagkatuto ng mga estudyante, kaya dapat mag-adjust.

3. Ano po sa tingin niyo ang lenggwaheng ginagamit sa wikang panturo at wikang pagkatuto sa mga paaralan dito sa Pilipinas? At bakit iyon?

Ang wikang ginagamit sa wikang panturo ay yung iniuutos ng Department of Education at ng Commission on Higher Education, at ng mismong mga universities and colleges and schools. Iba’t iba yan. Sa basic education, sa Kinder halimbawa, ginagamit ang mother-tongue, ibig sabihin, yung wika na kinagisnan ng mga bata, yun ang ginagamit bilang panturo. Pero pag umakyat na sa elementarya, unti-unti ay iniintroduce na sa Filipino at English. Sa Pilipinas, ang opisyal na wikang panturo ay Filipino pero pinagtibay ang Ingles bilang medium of instruction ayon sa Executive Order 210 ni dating pekeng Pangulong Gloria Macapagal Arroyo. Kaya ayan, andaming hindi maayos ang pagkatuto sa paaralan dahil ipinipilit ang paggamit ng wikang Ingles, samantalang dapat ay wikang katutubo at wikang kinagisnan naman at wikang Filipino ang dapat gamiting panturo. Ang wika ng pagkatuto ay halo-halo rin: Filipino, English, mga wika mula sa rehiyon, nakagisnang wika.

4. Sang-ayon po ba kayo sa pamantayang lengguwahe rito sa Pilipinas? Magbigay po ng mga rason kung bakit oo/hindi?

Marami kasi ang pamantayang pangwika dito sa Pilipinas. Iba-iba yan per school, though may mga schools na magkakapareho o halos magkatulad. Iba pa yung pamantayan na espoused by different government agencies such as the NCCA, Komisyon ng Wikang Filipino, DepEd at CHED. Sa UP, maryoon tayong mga Sentro ng Wikang Filipino.

Hindi ako sang-ayon sa pangkalahatang pamantayang pangwika sa Pilipinas kasi ito ay nakahalaw o nakabatay sa Tagalog, Kastila at Ingles sa pangkalahatan. Halimbawa, ang pamantayang pangwika na ipinapagamit ng KWF ni Virgilio Alamrio ay Tagalog-centric. Samantalang napakaraming wika sa Pilipinas. Ang paglikha kasi ng pamantayan ay dapat nakabatay sa mamamayan. Dapat kasama ang mga tao sa paglikha ng pamantayan — dapat consultative at democratic ang mga ahensiyang pangwika at pangkultura sa paglikha at pagtakda ng mga pamantayang pangwika.

5. Ano po ang dapat gamitin na lengguwaheng pamantayan? At bakit po iyon?

Ang pamantayang pangwika ay dapat ay likha kasama ng malawak na mamamayan. Dapat inclusive, consultative at democratic sa paglikha ng pamantayang pangwika. So dapat, inclusive rin ito ng lahat ng regional languages, variations at variants ng wika na sa ating bansa. Kasama rin ang Ingles at Kastila dahil bahagi na ito ng wikang Filipino, na itinuturing nating wikang pambansa, bagama’t kulang na kulang sa rehiyunal na inklusyon ang wikang Filipino.

6. Ano po ang mga implikasyon at epekto nito sa mga bata, mga guro at sa atin?

Ang paggamit ng wika ay usapin ng kapangyarihan — kapangyarihang pampolitika, pang-ekonomiya at pangkultura. Kung sino ang nagdidikta ng kung ano ang wikang gagamitin ay siya o sila rin ang nagdidikta kung ano ang lalamaning politikal nito.

Halimbawa, sa Pilipinas, dahil tayo ay neokolonya ng United States, ang gobyerno natin ay sumusunod sa dikta ng mga kapitalistang Amerikano. Nung panahon ni Pang. Gloria Arroyo, minadali niyang pirmahan at ipatupad ang Executive Order 210, “An Act Strengthening English as the Medium of Instruction” dahil ito ay dikta ng International Monetary Fund – World Bank.

Sa katunayan, sinulatan ng IMF-WB si Pang. Arroyo at sinabing kung hindi magpapatupad ng Ingles bilang wika ng pagtuturo ay HINDI NA PAUUTANGIN NG IMF-WB ang Pilipinas! Dahil IMF-WB ang may hawak ng economic or financial power, nadidiktahan nito maging ang supposedly ay sovereign nation at government ng Pilipinas. So whoever wields the economic and political power, also wield cultural power. In this case, language.

Malaki, kung gayon, ang epekto at implikasyon ng wika at pamantayang pangwika sa mga bata, guro at sa mga mamamayan. Kasi kung ang idinidiktang gamiting wika ay dayuhan at hindi nakalapat sa ating kultura at lipunan ay hindi ito mapakikinabangan ng mga mamamayan. Ang mga bata ay lalaki na may colonial mentality at walang pagmamahal sa sariling wika, kultura at identidad. Pero kung ang wikang gagamitin ay iyong sariling atin, mas mapapaunawa natin ang sariling kultura at identidad, mas mamahalin ang bayan at kapwa, at mas paglilingkuran ang sambayanan. Ang batang lumaki sa kolonyal na wika at edukasyon ay malayo at alienated at marginalized mula sa kaniyang reyalidad at lipunan.

7. Ano po ang maitutulong ng wika sa “development” isang bata?

Basic requirement ang language sa development ng isang bata. And when we say language, hindi lang yung written or oral language — kasama rin diyan siyempre ang visual language, physical language. Ang development ng isang bata ay laging may wika. Mayroon ang lahat ng tao (kahit mga hayop) ng tinatawag na INTERNAL SPEECH o wikang internal. Yung kahit hindi tayo nagsasalit o nagsusulat ay kapag nag-iisip tayo nang tahimik ay naririnig natin sa utak natin na nagsasalita tayo.